Εγκατάσταση φυλής Ατλάντων στη Σαμοθράκη

Η Σαμοθράκη κατοικούνταν πριν από το κατακλυσμό στον Εύξεινο Πόντο - Ελλήσποντο. Η Εγκατάσταση των Ατλαντίδων

Ή αλιώς, ο λεγόμενος κατακλυσμός του Δάρδανου

Σημαντικές πληροφορίες για το ιστορικό των κατοίκων του νησιού της Σαμοθράκης και ενός μεγάλου κατακλυσμού στον Εύξεινο Πόντο (ή Μαύρη Θάλασσα), μας παρέχει ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Διόδωρος Σικελιώτης («Βιβλιοθήκη Ιστορική», βιβλίο 5).

Ο Διόδωρος γράφει ότι το νησί κατοικούνταν από αυτόχθονες αλλά δεν μας έχει παραδοθεί τίποτα για τους πρώτους ανθρώπους που την ίδρυσαν και τους ηγεμόνες τους. Αναφέρει τη γνώμη μερικών οτι παλιά λεγόταν Σαόννησος (δηλαδή νησί του Σάωνα) και ότι πήρε το σημερινό όνομα της από τους κατοίκους που πήγαν από τη Σάμο και τη Θράκη. Οι αυτόχθονες αυτοί είχαν δική τους αρχαία γλώσσα, με πολλές λέξεις να διατηρούνται μέχρι την εποχή του στις θυσίες.

Οι Σαμοθράκες αφηγούνταν μια ιστορία περί ενός μεγάλου κατακλυσμού που έγινε εκεί, πριν γίνουν οι κατακλυσμοί στους υπόλοιπους λαούς, που προκάλεσε τις εξής κατά σειρά καταστροφές και φυσικές μεταβολές :

1) H θάλασσα του Πόντου ("Πόντω πέλαγος") που μέχρι τότε ήταν λίμνη, φούσκωσε από τα νερά των ποταμών που χύνονταν σ' αυτή, και απο την αυξηση της ποσότητας του νερου μέσα της, ξεχύθηκε με ορμή προς την Προποντίδα (Θάλασσα Μαρμαρά) και τον Ελλήσποντο (Δαρδανέλλια)

2) Απο το φούσκωμα των νερών του Εύξεινου Πόντου άνοιξε πρώτα το στόμιο γύρω από της Κυάνεες Πέτρες (είναι το στόμιο προς το Θρακικό Βόσπορο γύρω από τις Συμπληγάδες Πέτρες)

3) Στη συνέχεια τα ορμητικά νερά άνοιξαν το κλειστό μέχρι τότε στόμιο του Ελλησπόντου και χύθηκαν στο Αιγαίο

4) Συγχρόνως με τα παραπάνω πλημύρισε μια μεγάλη παραθαλάσσια περιοχή της Ασίας και έκανε θάλασσα ένα μεγάλο μέρος από το επίπεδο κομμάτι της Σαμοθράκης και γι' αυτό τα κατοπινά χρόνια οι ψαράδες ανέβαζαν στα δίχτυα τους πέτρινα κιονόκρανα επειδή είχαν κατακλυστεί και πόλεις

5) Συνεχίζει η αφήγηση του Διόδωρου: "Οι κάτοικοι του νησιού που σώθηκαν, επειδή έτρεξαν στα ψηλότερα σημεία του νησιού καθώς η θάλασσα συνέχιζε να ανεβαίνει όλο και περισσότερο, σε ανάμνηση της σωτηρίας τους οριοθέτησαν με πέτρες ολόγυρα το νησί και ίδρυσαν βωμούς όπου κάνουν θυσίες μέχρι σήμερα. Είναι φανερό λοιπόν πως κατοικούσαν στη Σαμοθράκη πριν από τον κατακλυσμό.

(Βιβλιοθήκη Ιστορική, Βιβλίο 5, παράγρ. 47)

Κρατήστε σαν πρώτη σκέψη στο μυαλό σας το συμπέρασμα που έβγαλε αβίαστα ο ίδιος ο Διόδωρος, από τη δική του περιγραφή των αφηγήσεων των κατοίκων ότι «το νησί της Σαμοθράκης κατοικούνταν πριν από τον κατακλυσμό στη μαύρη θάλασσα» από ανθρώπους που είχαν τη δική τους αρχαία γλώσσα.

Αλλά, ποιοί ήταν οι κάτοικοι (λαοί), που ζούσαν πριν το κατακλυσμό στη Σαμοθράκη και μερικοί διασώθηκαν;

Ο ίδιος ο Διόδωρος περιγράφει ότι μετά τον κατακλυσμό ζούσαν διασκορπισμένοι πολλοί λαοί στο νησί, αλλά κάποιος Σάων, κάτοικος του νησιού, γιος του Δία ή του Ερμή και της νύμφης Εσπέρας, κατόρθωσε να τους ενώσει και θέτοντας νόμους το ονόμασε Σάωνα (Σάος ονομάζεται σήμερα και το όρος που υπάρχει στη Σαμοθράκη) από τον ίδιο, και χώρισε τους ανθρώπους σε πέντε φυλές στις οποίες έδωσε τα ονόματα των γιων του.

Αλλά για τη μοναδική φυλή που ο Διόδωρος περιγράφει τα κατορθώματά της, ήταν η φυλή της Ατλαντίδας Ηλέκτρας (προφανώς αυτή ήταν η επικρατέστερη από τις πέντε, η μόνη που παρέμεινε στις παραδόσεις). Γράφει λοιπόν:

Ζώντας οι κάτοικοι της Σαμοθράκης υπό αυτό το καθεστώς, λένε πως γεννήθηκαν εκεί από το Δία και την Ηλέκτρα, που ήταν μια από τις Ατλαντίδες, ο Δάρδανος, ο Ιασίωνας και η Αρμονία. Ο Δάρδανος, έχοντας μεγαλεπήβολα σχέδια, πέρασε πρώτος στην Ασία με σχεδία και ίδρυσε πρώτα απ' όλα τη πόλη «Δάρδανο» και συνέστησε το βασίλειο του γύρω από τη μετέπειτα ονομασθείσα Τροία και ονόμασε τους λαούς Δαρδάνους και εγκατέστησε τους Δαρδάνους πέρα από τη Θράκη. Λένε επίσης πως αυτός εξουσίασε και άλλα έθνη της Ασίας.
Ο άλλος γιος, ο Ιασίων, έμαθε την τέλεση των μυστηρίων που υπήρχαν από παλιά στο νησί και ήταν ο πρώτος που διέδωσε τη τελετή των μυστηρίων καθιστώντας τα ένδοξα, μυώντας σ' αυτή ξένους<.(Βιβλιοθήκη Ιστορική, βιβλίο 5, παράγρ. 48)

Στο τρίτο του βιβλίο ο Διόδωρος αναφέρει και μια άλλη ιστορία, ότι απότο νησί πέρασαν και οι Αμαζόνες οι οποίες με αρχηγό τη Μύρινα ξεκίνησαν από τη λίμνη Τριτωνίδα της Λιβύης, επεκτάθηκαν στα νησιά του Αιγαίου, κατέλαβαν τη Λέσβο και ίδρυσαν την Μυτιλήνη και αφού παρασύρθηκαν από τις θύελλες έφτασαν σε ένα έρημο νησί όπου ίδρυσαν βωμούς στη μεγάλη θεά (εννοεί τη μεγάλη θεά της Φρυγίας, τη Κυβέλη), προσέφεραν θυσίες και το ονόμασαν Σαμοθράκη που στην Ελληνική γλώσσα μεθερμηνεύεται σαν «ιερά νήσος». Μερικοί όμως ιστορικοί διατείνονται πως στην αρχή ονομαζόταν Σάμος και πως την ονόμασαν Σαμοθράκη, όταν κάποτε την κατοίκησαν Θράκες. Πλην όμως, οι Αμαζόνες δεν παρέμειναν εκεί αλλά επανήλθαν στην ηπειρωτική χώρα τους. (Ιστορική Βιβλιοθήκη, βιβλίο 3ο, κεφ. 55, 7-8)

Οι αποκαλύψεις αυτές που κάνει ο Διόδωρος είναι σημαντικές γιατί αλλάζουν τμήμα της παραδοσιακής θεώρησης της προϊστορίας:

1) Αποκαλύπτει ότι οι πρώτοι ιδρυτές του βασιλείου της πόλης Τροίας (η παλιότερη του ονομασία ήταν «Δαρδανία») ήταν μια φυλή των Ατλάντων που παρέμεναν στη Σαμοθράκη ακόμη και μετά τον κατακλυσμό του Εύξεινου Πόντου. Ο Δάρδανος, ο ιδρυτής του βασιλείου των Δαρδάνων που αργότερα μετονομάσθηκε σε βασίλειο της Τροίας (σημερινό Ίλιον), ήταν Ατλάντιας καταγωγής, ως γιος της Ατλαντίδας Ηλέκτρας. Σας υπενθυμίζω ότι η Ηλέκτρα Ατλαντίδα ήταν μια από τις επτά κόρες του Άτλαντα που νυμφεύθηκαν με εξέχοντες άρχοντες, ήρωες και «θεούς» και έγιναν γενάρχες μεγάλου μέρους του ανθρωπίνου γένους. Στη περίπτωση αυτή έσμιξε με τον Δία, γράφει ο Διόδωρος, όμως κατά πάσα πιθανότητα με τον βασιλιά της Σαμοθράκης Σάωνα, καθώς όλοι οι βασιλιάδες ή ήρωες της εποχής εκείνης περνούσαν στη μυθολογία σαν «θεοί» ή απόγονοι «θεών».

2) Μια φυλή Ατλάντων με πρωτεργάτη τον Ιασίωνα μύησε τους ξένους στις τελετές των μυστηρίων και τα έκανε ένδοξα σε άλλους λαούς και πόλεις, καθώς ο Ιασίων στον οποίον ανατέθηκαν ήταν γιος της Ηλέκτρας Ατλαντίδας και αδερφός του Δαρδάνου.

3) Αποκαλύπτει ότι οι κάτοικοι της Σαμοθράκης διατηρούσαν στη μνήμη τους ένα πολύ μεγάλο παλιό κατακλυσμό προερχόμενο από τη Μαύρη Θάλασσα που βούλιαξε ένα κομμάτι του νησιού τους. Και έκαναν θρησκευτικές τελετές σε ανάμνηση της σωτηρίας τους.

4) Ο ισχυρός αυτός κατακλυσμός του Ευξείνου Πόντου-Ελλησπόντου καθιερώθηκε στις αναμνήσεις των λαών της Σαμοθράκης, της Θράκης και της Β. Δυτικής Ασίας να ονομάζεται «κατακλυσμός του Δάρδανου», προς τιμή του ηγέτη τους Δάρδανου, που δημιούργησε το βασίλειο των Δαρδάνων στην περιοχή αυτή. Με το ίδιο όνομα διαδόθηκε και στους κατοίκους των υπόλοιπων πόλεων της Ελλάδας και της Ασίας, προφανώς μέσω της μύησης τους στα Καβείρια Μυστήρια. Έτσι παρουσιάζεται σήμερα στην μυθολογία σαν κατακλυσμός του Δαρδάνου.

Σύγχρονα γεωλογικά στοιχεία από επιστημονικές έρευνες

Υπάρχουν γεωλογικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν την αυθεντικότητα του μύθου αυτού για τον κατακλυσμό της Σαμοθράκης, Θράκης, Μαύρης Θάλασσας, βορειο-δυτικής Μικράς Ασίας.

Η ιστορία της μαύρης θάλασσας, κατά την πλειστόκαινη εποχή (είναι η γεωλογική περίοδος περίπου  από 2.000.000 μέχρι 11700 χρόνια πριν από σήμερα, λέγεται και εποχή παγετώνων), έχει σήμερα μελετηθεί επαρκώς βάση σοβαρών γεωλογικών ενδείξεων που δεν σηκώνουν καμμιά αμφισβήτηση. Ολόκληρη αυτή η γεωλογική περίοδος χαρακτηρίστηκε κυρίως από χαμηλές θερμοκρασίες παγκοσμίως. Κλιματολογικά αποτελούταν από εναλλαγές θερμών και ψυχρών περιόδων και μεταβολές στη στάθμη της θάλασσας που σχετίζονταν με το σχηματισμό ή τη τήξη των πάγων (περίοδοι των Παγετώνων).  Αυτό οδήγησε στη διαδοχή των παγετώνων κύκλων στους οποίους οι θερμοκρασίες αυξάνονται και μειώνονται. Κατά προσέγγιση το 30% της επιφάνειας ολόκληρου του πλανήτη καλύφθηκε αιώνια με πάγο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι περιοχές που διατηρούσαν έναν συνεχώς παγετό ήταν οι πόλοι.

Στην αρχή της πλειστόκαινου περιόδου η Μαύρη Θάλασσα ήταν πολύ μικρότερη απ’ ότι σήμερα και δέχονταν τα νερά της Κασπίας που βρισκόταν σε ψηλότερο επίπεδο. Τμήμα του νερού της Μαύρης Θάλασσας χύνονταν στη θάλασσα του Μαρμαρά. Εκείνες τις μέρες στα Δαρδανέλλια υπήρχε ένας ποταμός και όχι πορθμός όπως σήμερα. Εξαιτίας της σχετικά υψηλής στάθμης της επιφάνειας του νερού στη Κασπία Θάλασσα, αλλά και της Μαύρης Θάλασσας, και την απουσία της απευθείας σύνδεσης με τη Μεσόγειο Θάλασσα, η ποσότητα του αλατιού, σ’ αυτές τις τοποθεσίες ήταν πολύ μικρότερη από τη σημερινή.

Κατά τη τελευταία παγετώδη εποχή, περίπου πριν από 6000 έως 8000 χρόνια δημιουργήθηκε η σημερινή σύνδεση με τη Μεσόγειο μέσω του Βοσπόρου, της θάλασσας του Μαρμαρά και των Δαρδανελλίων.... Από τότε, στο στενό του Ελλήσποντου υπάρχει ένα ταχύ επιφανειακό ρεύμα από τη θάλασσα του Μαρμαρά προς το Αιγαίο και ένα βαθύτερο, με αντίθετη φορά και μεγαλύτερη αλλατότητα. (Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ)